KKTC’de yer fıstığı üretimi canlanıyor

Tarımsal Araştırmalar Enstitüsü (TAE), Türk İşbirliği ve Koordinasyon Ajansı (TİKA) ve Güzelyurt Belediyesi’nin iş birliğiyle yer fıstığı üretiminde verimliliği artırmak için çeşitli çalışmalar yürütüldü.

Yer Fıstığı Üretimi Yükseliyor: Verimli Çeşitler ve Yeni Makineler Kullanılıyor

1990’ların ortalarına kadar 500 dönümün üzerinde alanda ekimi yapılan yer fıstığı, bugün sadece 1-2 dönüm gibi küçük alanlarda yetiştirilmektedir. 2023 yılı itibarıyla 1 milyon dolarlık yer fıstığı ithalatı yapılırken, son beş yıldaki ihracat ortalaması ise yıllık 580 ton civarındadır. Ancak, Güzelyurt Belediyesi tarafından tahsis edilen 5 dönümlük alanda yapılan yer fıstığı ekiminden yaklaşık 5 ton mahsul elde edilmesi, üretimin yeniden canlanacağına dair umutları artırdı.

Haber Galerisi

Deneme Alanlarında Yeni Çeşitler Kullanıldı

Proje kapsamında, yer fıstığı ekiminde verimli sonuçlar elde etmek için Ayşehanım ve Masal gibi yüksek verimli çeşitler tercih edildi. Tohumluk üretimi için bu çeşitler kullanılarak, yer fıstığının ekim, hasat ve kabuk ayrımı gibi işlemleri için gerekli makineler de ülkeye getirildi. TİKA, bu makinelerin temin edilmesinde büyük rol oynayarak yer fıstığı üretimini daha verimli hale getirmek adına önemli bir katkı sağladı.

TİKA’dan Destek ve Belediyenin Katkısı

TİKA Lefkoşa Ofis Koordinatörü Havva Pınar Özcan Küçükçavuş, proje ile ilgili olarak yaptığı açıklamada, tarım ve hayvancılık alanında her zaman destek verdiklerini belirtti. Küçükçavuş, yer fıstığı ihtiyacının büyük ölçüde ithalatla karşılanmaya başlandığını öğrendiklerinde projeye destek verme kararı aldıklarını vurguladı.

Güzelyurt Belediye Başkanı: “Yer Fıstığı Üretimi İçin Yeni Bir Fırsat”

Güzelyurt Belediye Başkanı Mahmut Özçınar, yer fıstığı üretiminin yeniden canlandırılmasının bölge için büyük bir fırsat olduğunu ifade etti. Özçınar, geçmişte yer fıstığının bolca yetiştirildiği Güzelyurt’un, bu projeyle yeniden üretim merkezi olabileceğini söyledi. Ayrıca, Yayla bölgesinin kumlu toprak yapısının yer fıstığı için ideal olduğunu belirterek, çiftçileri bu alanda üretime yönlendirmeyi amaçladıklarını dile getirdi.

Yeni Teknolojilerle Daha Verimli Üretim

TAE Müdürü Cem Karaca, yer fıstığı üretiminin geçmişte 500 dönümden 1-2 dönüme kadar düşmesinin nedenini yüksek işçilik maliyetleri ve ithalata olan bağımlılık olarak açıklarken, teknolojik gelişmelerin işçilik giderlerini azalttığını belirtti. Karaca, fıstık üretimi için gerekli ekipmanların temin edilmesiyle birlikte üretimin artacağına olan inançlarını vurguladı.

İleriye Dönük Planlar ve Teşvikler

Karaca, 2024 yılı itibarıyla daha verimli çeşitlerin deneme parsellerinde üretileceğini, ayrıca yer fıstığının toprak yapısını iyileştiren özellikleri ile münavebede kullanılmasının teşvik edileceğini belirtti. Bakanlık, 2023 yılında yer fıstığı üretimi için destek sağlamış ve bu desteği artırmayı planlamaktadır. Yer fıstığının, patates gibi diğer ürünlerin ardından ekilerek toprağın verimliliğini artırabileceği ifade edilmektedir.

Sonuç: Yer Fıstığı Üretiminde Yeni Bir Dönem Başlıyor

Bu önemli proje, yer fıstığı üretiminin yeniden canlanmasını sağlayarak, yerel ekonomiye katkı sağlamayı hedefliyor. Çiftçiler için yeni fırsatlar yaratılmasının yanı sıra, yer fıstığı üretiminin artmasıyla birlikte ülkenin ithalata olan bağımlılığı da azalacaktır. Bu projeyle birlikte, Güzelyurt ve çevresindeki çiftçilerin yer fıstığı üretimine dönmesi bekleniyor ve bu alanda sürdürülebilir büyüme hedefleniyor.