“Sağlık problemlerinde internete değil aile hekimliğine başvurun” çağrısı

İnternetten edinilen “kulaktan dolma” bilgiler yerine, kişilerin güvenilir sağlık bilgilerine ulaşmasını sağlayarak rehberlik etmektedirler.

Türkiye’de Sağlıkta Dönüşüm Programı çerçevesinde 2010 yılından itibaren uygulamaya alınan aile hekimliği sistemi, vatandaşların ikametlerine en yakın sağlık hizmetlerine kolay erişimini sağlamaktadır. Aile hekimleri, birinci basamak başvuru noktası olarak hastanelerdeki yoğunluğun azaltılmasına da katkıda bulunmaktadır.

Etimesgut Bağlıca 2 No’lu Aile Sağlığı Merkezinde (ASM) görev yapan Uzm. Dr. Zeynep Büşra Ulusoy, aile hekimlerinin koruyucu sağlık uygulamaları açısından önemini vurgulamıştır. Ulusoy, vatandaşların genellikle hastalandıklarında başvurduklarını belirterek, “Aile Sağlığı Merkezleri maalesef, insanların en çok üst solunum yolu enfeksiyonu veya ilaç yazdırmak için tercih ettikleri bir birim olarak görülüyor. Ancak bizler burada esas olarak koruyucu sağlık hizmetleri veriyoruz,” demiştir.

Kanser Taramaları ve Koruyucu Sağlık Hizmetleri

Uzm. Dr. Zeynep Büşra Ulusoy, ASM’lerde verilen koruyucu sağlık hizmetlerine ilişkin şu bilgileri paylaşmıştır:

• 15-49 yaş aralığında kadın sağlığı izlemi yapılmaktadır.
• 40-69 yaş arasındaki kadınların meme kanseri taramaları KETEM’lere yönlendirilerek organize edilmektedir.
• 30-65 yaş arası kadınların rahim ağzı kanseri için HPV taramaları KETEM’lere yönlendirilerek yapılmaktadır.
• Hem erkeklerde hem de kadınlarda 50-70 yaş arası kolorektal kanser taramaları aile sağlığı merkezlerinde, gaitada gizli kan örneği alınarak gerçekleştirilmektedir. Sonuçlarda sıkıntılı bir durum görülürse hastanelere yönlendirilerek gerekli müdahaleler yapılmaktadır.

Kronik Hastalıkların Erken Teşhisi

Uzm. Dr. Ulusoy, kronik hastalıkların yönetimine ilişkin olarak, diyabet, hipertansiyon, obezite ve kardiyovasküler risklere yönelik taramalar da gerçekleştirdiklerini anlatmıştır. Belirli yaş üzerindeki risk grubundaki kişilerin tetkikler için aranarak merkeze davet edildiğini belirten Ulusoy, “Böylelikle uzun dönemde sekel bırakmadan, kronik hastalıkları erken dönemde teşhis ederek yönetmiş oluyoruz. Esas işimiz aslında tam olarak bu, koruyucu hizmetler,” demiştir. Ayrıca bebekler ve yetişkinlerin aşılama uygulamaları, çocukların gelişim takipleri, gebe/lohusa izlemleri de ASM’lerde yürütülmektedir.

Akut Şikayetlerde İlk Başvuru Noktası: ASM’ler

Ulusoy, vatandaşların rahatsızlık durumunda doğrudan hastaneye başvurduğunu, ancak akut şikayetlerde ve kronik hastalıkların yönetiminde öncelikle ASM’lere başvurmanın önemine dikkat çekmiştir. Örneğin, genç bir hastasının çarpıntı şikayetiyle doğrudan kardiyolojiye gitmesi yerine ASM’ye başvurması durumunda, kansızlık teşhisinin ASM’de konularak tedavisine hızla başlanabileceğini ve hastanedeki hekim yükünün azalacağını belirtmiştir.

İnternet Bilgileri ve Uzman Danışmanlığı

Uzm. Dr. Zeynep Büşra Ulusoy, kişilerin internette yer alan “kulaktan dolma” bilgilerle kendi teşhislerini koyarak paniklediklerini veya “doğal”, “bitkisel” adı altında tedaviler uygulamaya çalıştıklarını ifade etmiştir. “Kişiler sağlıkla ilgili sorularını ilk önce bizlere gelip danışabilirler. İnternette okuduğu bilgilerle çeşitli tedavileri uygulamaya çalışan hastalarla karşılaşıyoruz,” diyerek, sağlık sorunları konusunda aile hekimlerine danışmanın önemini vurgulamıştır.

Yeni Yol Haritası ve Eylem Planı

Sağlık Bakanlığı, aile ve toplum sağlığı merkezlerini içeren birinci basamak sağlık kuruluşları için yeni bir yol haritası hazırlanması ve bazı yeni uygulamaların devreye alınması için çalışmalar başlatmıştır. Sağlık Bakanı Kemal Memişoğlu, birinci basamak ve temel sağlık hizmetlerinin öncelikli olduğunu belirterek, birkaç hafta içinde eylem planlarının açıklanacağını duyurmuştur.