Kontrolsüz protein takviyesi böbrek ve karaciğer sağlığını tehlikeye atıyor

Ankara Üniversitesi (AÜ) Tıp Fakültesi İç Hastalıkları Anabilim Dalı ve Fizyopatoloji ile Disiplinlerarası Gıda Metabolizma Klinik Beslenme Anabilim Dalı Başkanı Prof. Dr. Nuray Yazıhan, spor yapmanın ruh, beden ve beyin sağlığı için büyük önem taşıdığını belirtti. Sporun kalp damar hastalıklarına karşı koruyucu olduğunu ifade eden Yazıhan, “Düzenli spor yapmak, kalp damar sağlığını destekler, kilo kontrolünü sağlar ve metabolizmayı düzenler. Bu sayede kas ve kemik yoğunluğu artar, osteoporoz riski azalır ve yaşlanma süreci yavaşlar,” dedi.

Yaklaşık 1500 kişi üzerinde yapılan bir araştırmanın sonuçlarına göre, egzersiz ve diyetin meme ve prostat kanserleri gibi çeşitli kanser türlerinde sadece diyet düzenlemelerine göre daha olumlu sonuçlar verdiğini belirten Yazıhan, spor yapmanın sağlık üzerindeki etkilerine dikkat çekti.

“Profesyonel Sporcular ve Sağlık İçin Egzersiz Yapanlar Ayrı Değerlendirilmeli”

Profesyonel sporcular ile sağlık amacıyla egzersiz yapanların farklı değerlendirilmesi gerektiğini belirten Yazıhan, profesyonel sporcuların başarıyı sürdürmek için belirli bir tempoyu korumak zorunda olduklarını, sağlık için spor yapanların ise farklı egzersiz süre ve türlerine ihtiyaç duyduklarını söyledi. Spor yapanların vücudunun ihtiyaç duyduğu vitamin ve minerallerin alınması ve protein kaynaklarının kişiye uygun şekilde sağlanması gerektiğini vurguladı.

Her spor dalının farklı enerji gereksinimleri ve besin ihtiyaçları olduğunu belirten Yazıhan, “Sağlıklı bir egzersiz programı uygulayacak kişilerin veya profesyonel sporcuların enerji sistemi, kas iskelet sistemi, eklemleri, solunum ve dolaşım sistemi, hormonları, sinir sistemi, kan ve bağışıklık sisteminin düzenli takip edilmesi ve gerektiğinde beslenmelerinin takviyelerle desteklenmesi önemlidir,” dedi.

Başarılı ve uzun süreli bir profesyonel spor hayatı için stres kontrolü, kaliteli uyku, doğru egzersiz programları ve hedefe yönelik beslenme programlarının önemini vurgulayan Yazıhan, birçok sporcunun mide bağırsak sisteminde sorunlar yaşadığını ve yeterli enerji ile protein gereksinimlerini karşılayamadıklarını belirtti.

“Yeterince Protein Alamayan Kişilerde Kas Yapımı Yetersiz Olur”

Sporcuların kas yapısı ve performansları için protein alımının önemli olduğunu belirten Yazıhan, “Normal sağlıklı bir yetişkinin günlük kilogram başına 0,8-1,2 gram protein alması gerekirken, profesyonel sporcularda bu miktar spor dalına göre değişmekle birlikte kilo başına 1,6-2,2 gram arasında olmalıdır. Yeterince protein alamayan kişilerin kas yapımı yetersiz olur,” dedi. Özellikle menopoz ve ilerleyen yaşla birlikte kas yıkımının arttığını, bu durumlarda düzenli egzersiz yapılması ve doğru seçilmiş ek aminoasit ve protein desteklerinin alınması gerektiğini belirtti. Yüksek protein ve enerji alan sporcuların vitamin ve mineral ihtiyaçlarının arttığını ve terle kaybedilen su ve minerallerin yerine konulmasının önemli olduğunu vurguladı.

“Kontrolsüz Protein Alımı Karaciğer ve Böbrek Fonksiyonlarını Olumsuz Etkiler”

Kontrolsüz yüksek doz protein alımının tehlikeli olduğunu belirten Yazıhan, “Çok yüksek miktarda kontrolsüz protein alımı, karaciğer ve böbrek fonksiyonlarını olumsuz etkiler. Spor salonlarına giden gençlerin kas yapmak amacıyla abartılı protein tozları, hormonlar, steroidler ve farklı büyüme faktörleri kullandıklarını görüyoruz. Bu tür uygulamaların sağlık uzmanlarının kontrolleri olmadan bilinçsizce ve kontrolsüz yapılması, sağlıklarını ciddi riske sokmaktadır,” dedi.

Son olarak, kas geliştirmek için egzersiz yapanların, özellikle gençlerin, sağlıklı ve dengeli beslenme, spor beslenmesi ve sporcu takviyeleri konusunda bilgilendirilmelerinin önemine dikkat çekti.