ClientEarth: Avrupa’da tehlikeli kimyasalların denetim sorunu var!

Bu durum, büyük ölçüde AB düzenlemelerinin ulusal makamlar tarafından yeterince uygulanmamasıyla ilişkilendiriliyor.

ClientEarth, Avrupa Komisyonu’nun düzenlemeleri basitleştirme amacını güderken, denetimlerin nadiren yapıldığı, ihlallerin nadiren cezalandırıldığı ve para cezalarının “neredeyse hiç olmadığı” konusunda uyarılarda bulundu. Bu unsurların, tehlikeli kimyasalların kullanımını artıran faktörler olduğunu belirtiyor.

AB’nin REACH (Kimyasalların Kaydı, Değerlendirilmesi, İzni ve Kısıtlanması Yönetmeliği) çerçevesinde, tehlikeli olarak sınıflandırılan maddeler, varsayılan olarak yasaklanıyor. Bu maddelerin kullanımına, yalnızca alternatif bulunmadığı ve kullanımının gerekli olduğu durumlarda izin veriliyor. Ancak, Avrupa Kimyasallar Ajansı (ECHA) geçtiğimiz yıl, yapılan denetimlerin yaklaşık %40’ında güvenlik verilerinin eksik olduğu, ruhsatsız kullanımların tespit edildiğini bildirdi.

En Yaygın Sorunlu Kimyasal: Krom Trioksit

AB genelinde, koruyucu ve parlak dekoratif kaplamalarda kullanılan kanserojen bir bileşik olan krom trioksit, denetimlerde en sık karşılaşılan sorunlu madde oldu. ClientEarth, Fransa, Almanya ve İspanya’daki verileri inceleyerek, tehlikeli kimyasalların kullanılmasında uygulama sorumluluğunun, ulusal makamlar, ECHA ve Avrupa Komisyonu arasında yeterince açık bir şekilde paylaşılmadığını ortaya koydu.

Sistematik Denetim Eksikliği

ClientEarth, Avrupa Komisyonu’nun tehlikeli kimyasalların kullanımını düzenlemeye yönelik harekete geçmekle yükümlü olduğunu vurguladı ve bunun bir “sistematik denetim başarısızlığı” olduğunu belirtti. Hukuk uzmanı Hélène Duguy, AB yetkililerinin kuralları uygulamada başarısız olduklarını ve bu durumun, şirketler arasında “cezasızlık duygusu” yarattığını ifade etti. Duguy, uygulama eksikliğinin, yasadışı ticari faaliyetlere ve kuralların ihlaline yol açtığını vurguladı.

Ayrıca, ClientEarth, Avrupa Komisyonu’nun, yasal ihlaller tespit edilse bile tehlikeli kimyasalların kullanımına onay veren izinleri geri çekmekte başarısız olduğunu belirtti.

ECHA’nın Durumu ve Yeni Raporlar

Helsinki merkezli ECHA, ClientEarth’ün raporundan haberdar olduklarını ve bu konuyu tüm AB üye ülkelerinin temsilcilerinin katıldığı bir danışma grubunun bir sonraki toplantısında ele alacaklarını bildirdi. ECHA, denetimlerin kesinlikle AB hükümetlerinin sorumluluğunda olduğunu vurguladı.

İhlal Oranları Artıyor

Son olarak, ECHA, şirketlerin sağlaması gereken 2.500 kimyasal güvenlik formunun üçte birinin yasaya uygun olmadığını açıkladı. İhlaller, özellikle nanoformlar ve endokrin bozucu özellikler hakkında bilgi eksikliğinden kaynaklanıyor. ECHA, bu sorunları çözmek amacıyla bilgi kalitesinin artırılması gerektiğini belirtti.

REACH Sisteminde Süregelen Sorunlar

REACH sistemi, 15 yıl önceki başlangıcından bu yana tartışmalara konu olmaya devam ediyor. 2018 yılında Alman düzenleyiciler, şirketlerin sağlık ve çevre üzerindeki risklere ilişkin en son verileri güncel tutma konusundaki başarısızlıklarını tespit etmişti.

Cefic’in Yanıtı

Avrupa Kimya Endüstrileri Konseyi (Cefic), ClientEarth’ün raporuna yanıt verirken, her şirketin eylemleri hakkında yorum yapamayacaklarını ancak REACH dosyalarındaki bilgilerin kalitesine çok önem verdiklerini açıkladı. Cefic sözcüsü, üyelerinin AB kimyasallar mevzuatına uyum sağlamalarını desteklemek amacıyla 2019 yılında bir iyileştirme eylem planı başlattıklarını belirtti.