Konya Çatalhöyük’te 8600 yıllık ekmek bulundu!

Konya’nın Çumra ilçesinde yer alan tarihi Çatalhöyük’te, Mekan 66 olarak adlandırılan alanda yapılan kazılarda büyük bir keşif gerçekleşti. Üstten girilen, birbirlerine bitişik kerpiç evlerin bulunduğu alanda ortaya çıkan bir fırın yapısı, araştırmacıları şaşırttı.

Yayın: 23.03.2024 - 00:27

Konya Çatalhöyük’te 8600 yıllık ekmek bulundu!

Büyük ölçüde tahrip olan fırının çevresinde yapılan incelemelerde, buğday, arpa, bezelye tohumlarıyla yiyecek olabileceği değerlendirilen avuç içi büyüklüğünde bir buluntu keşfedildi. Necmettin Erbakan Üniversitesi Bilim ve Teknoloji Araştırma ve Uygulama Merkezi (BİTAM) tarafından yapılan analizlerde, süngerimsi kalıntının milattan önce 6600’e tarihlendirilen mayalanmış ekmek olduğu belirlendi.

Kazı Heyeti Başkanı ve Anadolu Üniversitesi Öğretim Üyesi Doç. Dr. Ali Umut Türkcan, “Çatalhöyük’teki bu buluntunun dünyanın en eski ekmeği olduğunu söyleyebiliriz” dedi. Ayrıca, yapı üzerindeki ince kil tabakasının organik kalıntıların korunmasına olanak sağladığını belirtti.

Gaziantep Üniversitesi’nde öğretim görevlisi olan biyolog Salih Kavak da taramalı elektron mikroskobu görüntülerinin numunedeki hava boşluklarını gösterdiğini ve nişasta taneciklerinin görülmesinin “şüpheleri ortadan kaldırdığını” söyledi.

Kavak süreci şöyle anlattı: “Öne sürdüğümüz hipotezimizi doğrulamak için bu analizler gerekliydi. Prof. Dr. Oğuz Doğan hocamız, analiz için BİTAM’a yönlendirdi. Orada yapılan analizde özellikle SEM görüntülerinde, detaylı baktığımızda numunenin içinde hava boşlukları çok belirgindi. Bitkilere ait tohum ve doku parçaları, yaprak kalıntıları olması… Daha da detayına inildiğinde nişasta taneleri artık şüphelerimizi ortadan kaldırıyordu.

Yapılan diğer analizlerinde de kimyasal içeriklerine baktığımızda, hem bitkilerde bulunan kimyasal maddelerin olması hem de mayalanma göstergeleri var. Bu buluntunun suyla unun karıştırılıp bir süre bekletildiğini, mayalandığını, pişmediğini yapılan analizler gösterdi. Fırının yanında hazırlanmış ama pişirilememiş ya da pişirilememiş, o formda olduğunu görmüş olduk. Heyecan verici bir buluştu. Şu ana kadar bulunan ekmek benzeri bu formda hiçbir buluntu yok. Şu an bilinen en eski ekmek diyoruz. Türkiye ve dünya için heyecanlandıran bir buluş.”

Bu keşif, tarihi Çatalhöyük’ün önemini bir kez daha vurgulayarak, insanlık tarihine ışık tutmaya devam ediyor.